Sufismus

Sufismus (arabisch تَصَوُّف‎ tasawwuf, DMG taṣawwuf), au Sufidum oder Sufik, isch e Sammelbezäichnig für Strömige im Islam, wo asketischi Tendänze und e spirituelli Orientierig häi, was vilmol mit em Wort Müstik bezäichnet wird. Eme Aahänger vom Sufismus säit mä Sufi (arabisch صُوفِيّ‎, DMG Ṣūfī), Sufist oder au Derwisch (persisch  دَرویش‎, DMG darwīš). Iiri braktische und theoretische Leere chömme vom ene „innere Sinn“ (arabisch بَاطِن‎ batin, DMG bāṭin) vom Koran und bsundrigs stütze si sich uf Värs, wo sich uf en indiwiduelli Beziejig oder Ummiddelbarkäit zu Gott bezien, und uf Dradizione (arabisch سُنَّة‎, Pl. سُنَن‎ sunan, DMG sunan, ‚Bruuch, gwoonti Handligswiis, überliifereti Norm‘) und Vita vom Mohammed, wo in däm Sinn as Vorbild dütet wärde.

Bis zum 9. Joorhundert si d Sufis (صُوفِيَّة‎ / ṣūfīya) en asketischi Randgrubbe im hütige Irak gsi. Vom 10. Joorhundert aa si süstematischi Handbüecher zum spirituelle Wääg vom Sufi usgarbäitet worde, wo d Nööchi zum orthodoxe Sunnitedum bedoone. Filosofe und Theologe wie dr Ghazali, Suhrawardi und Ibn Arabi häi sie süstematischi Formulierig vo dr Theologii und dr Epistemologii brägt. Im 12. Joorhundert häi sich Sufi-Orde afo bilde, wo au religionspolitischi Funkzione gha häi, under anderem häi si d Volksfrömmigkäit organisiert und d Mission.^[1] Dr Sufismus isch historisch äine vo de wichdigste Faktore gsi bi dr Bekeerig vo Nit-Muslime für en Islam.^[2]

Spöötistens wo sich d Orde häi afo organisiere, wird en Identifikazion vo Müstik und Sufismus broblematisch, wil sich d Müstik mäistens uf e spezifische Tüpus vo Spiritualidäät beziet, und dr Sufismus vo denn aa aber au uf Instituzione. De Begriff sufiya und tasawwuf stoot dr Usdruck ‘irfān (arabisch عِرْفَان‎), wörtlig Gnosis gegenüber, mit dr Bedütig vo „Müstik“. S Wort Sufismus wird in Öiropa erst sit em 19. Joorhundert verwändet.^[3]

1. ↑ Hartmut Bobzin: Art. Sufi, Sufitum, in: Lexikon für Theologie und Kirche, Bd. 9, S. 1094 f.
2. ↑ Vgl. Nehemia Levtzion: "Toward a Comparative Study of Islamization" in Ders. (ed.): Conversion to Islam. New York-London 1979. S. 1-23. Do S. 16-18.
3. ↑ Z. B. bim F. A. G. Tholuck: Ssufismus sive theosophia Persarum pantheistica, Berlin 1821